Islamic Republic of Iran

اجرای برنامه خانه و مدرسه برای نخستین بار در جمهوری اسلامی ایران توسط دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل متحد در ایران

چهره پیمان ازهیجان و شادی می­درخشید. احتمالاً این اولین باری بود که مادرش در هنگام بازی، کاملاً به او توجه داشت وعلاوه بر تشویق او اجازه می­داد هر آنچه را می­خواست انجام دهد. این یکی از فعالیت­های برنامه خانه و مدرسه است. این برنامه والدین را تشویق و توانمند می­کند تا با فرزندانشان به تنهایی، زمان با کیفیت و مفید بگذرانند و توجه مورد نیاز کودک را فراهم نمایند.

برنامه خانه و مدرسه در سال 1988 میلادی توسط سرکار خانم پروفسور لین مک­دونالد، پروفسور تحقیقات اجتماعی، دانشگاه میدل­سکس لندن، انگلستان طراحی و تدوین شده است. این برنامه، برنامه­ای مبتنی بر شواهد و متشکل از گروه خانواده­ها است که با هدف ارتقای انعطاف پذیری کودکان در مقابل عوامل خطر و همچنین توانمندسازی والدین جهت ایفای هرچه بهتر نقش خود به عنوان اولین منابع پیشگیری اولیه از مصرف مواد طراحی و تدوین شده است. این برنامه هشت هفته­ای در مدرسه برگزار می­شود و تمامی خانواده­ها به شکل داوطلبانه در آن شرکت می­کنند. برنامه خانه و مدرسه، برنامه­ا­ی با ساختار شامل فعالیت­هایی با هدف حمایت از ارتباط مثبت و مؤثر میان والدین و فرزندان و توانمندسازی والدین در خصوص راهبردهای مثبت فرزندپروری است. با وجود ارتباط و تعامل مثبت و مؤثر میان والدین و مدرسه، کودکان کمتر در معرض افت تحصیلی، سؤمصرف مواد و الکل، بزهکاری، رفتارهای ضد اجتماعی، سؤاستفاده جنسی، غفلت و مشکلات روحی و روانی قرار می­گیرند.

تحقیقات، از تاثیرگذاری برنامه­های خانواده/فرزندپروری، مدرسه­محور و جامعه­محور در پیشگیری از مصرف مواد حمایت می­کنند. به عنوان مثال رزنیک و همکاران در سال 1997 در خصوص سلامت نوجوانان تحقیقی را با هدف تشخیص عوامل خطر و محافظ مرتبط با 4 حوزه سلامت در سطح خانواده، مدرسه و اشخاص که مصرف مواد نیز جزو همین 4 حوزه به شمار می­رفت، انجام دادند. نتایج این تحقیق نشان داد خانواده، مدرسه و همچنین خصوصیات شخصیتی افراد با رفتارهای سالم و پرخطر در نوجوانان مرتبط است. علاوه بر آن این تحقیق نشان داد، والدین و خانواده نقش پر اهمیت و بسزایی در شکل­گیری سلامت کودکان به عهده دارند. اگر چه حضور فیزیکی والدین در خانه برای کاهش عوامل خطر (به خصوص در ارتباط با مصرف مواد) مؤثر است، اما ارتباط و توجه والدین از اهمیت بیشتری برخوردار است. در خانه­هایی که کودکان به آسانی به مواد دسترسی دارند، خطر خودکشی، خشونت بین ­فردی و مصرف مواد افزایش پیدا می­کند.

والدینی که برای یک بار در برنامه خانه و مدرسه شرکت می­کنند تا 80%  در برنامه باقی می­مانند و آن را تا انتها ادامه می­دهند. در سال 2010 میلادی دفتر مرکزی مقابله با مواد وجرم سازمان ملل متحد در وین برنامه خانه و مدرسه را به عنوان یکی از 11 برنامه برتر مبتنی بر شواهد فرزندپروری برای بهره­مندی مدارس جهت دست­یابی و ارتقا سلامت کودکان، در جهان معرفی کرده است.

با توجه به پیشینه ذکر شده در خصوص برنامه خانه و مدرسه و در چارچوب فعالیت­های دفتر مقابله با مواد وجرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی  ایران جهت حمایت و ارتقا برنامه­های کاهش تقاضای مواد، این دفتر در نظر گرفت اجرای آزمایشی برنامه خانه و مدرسه را برای نخستین بار در کشور با همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر جمهوری اسلامی ایران، وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی انجام دهد. اجرای آزمایشی این برنامه مورخ 21 دی ماه 1392، با حضور 32 شرکت­کننده که عبارت بودند از والدین، مشاوران، معلمان و مدیران دو مقطع پیش­دبستانی در مجتمع فرهنگی شقایق آغاز شد. نخست، شرکت­کنندگان آموزشی 5 روزه در خصوص این برنامه را که توسط طراح آن، پروفسور مارلین روت مکدونالد و مدرس جناب آقای دکتر تقی دوست­قرین، سخنران، دانشگاه علوم بهداشتی و حفاظت اجتماعی بخش مددکاری اجتماعی، دانشگاه برونل، میدل­سکس، لندن، انگلستان ارائه می­شد، پشت سر گذاشتند و سپس اجرای برنامه در هشت هفته متوالی را آغاز کردند.

در این راستا و در سخنرانی افتتاحیه­ی این برنامه، جناب آقای لیک بون­وات، نماینده دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران بر اهمیت و کلیدی بودن نقش خانواده­ها، مدارس و محیط­های وابسته به آنها در فراهم کردن زندگی سالم و عاری از مواد و خشونت برای کودکان در زمان تحصیل تأکید کردند. ایشان همچنین اظهار امیدواری کردند که با اجرای برنامه خانه و مدرسه و سایر برنامه­های پیشگیری از مصرف مواد مبتنی بر شواهد توسط دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران، سطح برنامه­های پیشگیری از مصرف مواد در کشور جمهوری اسلامی ایران را ارتقا بخشیده و بیش از پیش حمایت می­نمایند.

  Hananeh Pre-school